Waarom er sprake is van hevige inflatie en wat dat voor jou betekent
Het kan je bijna niet ontgaan zijn: er is in Nederland – en eigenlijk in de hele wereld – sprake van inflatie. En niet zo’n beetje ook. Zo was de inflatie in november dit jaar 5,2 procent, de hoogste inflatie in ons land ooit gemeten sinds 1982. Je zou dit al gemerkt kunnen hebben bij de kassa in de supermarkt, omdat onder meer voedingsmiddelen duurder zijn geworden. Ik krijg dan ook regelmatig de vraag wat inflatie nou precies inhoudt én wat het betekent voor je portemonnee. In dit artikel duik ik dan ook in het onderwerp inflatie: van waarom het momenteel zo hoog is tot wat de gevolgen zijn.
Ook vertel ik wat de invloed van inflatie is op beleggen, sparen en pensioenen.
Wat is inflatie?
Het klinkt heftig: 5,2 procent inflatie in november, maar wat houdt dat eigenlijk in? Je hebt op de middelbare school vast weleens gehoord van inflatie en deflatie. Inflatie treedt op als er sprake is van een algemene stijging van prijzen. In de praktijk betekent dit dat je dit jaar minder zou kunnen kopen voor €100,-, dan dat je dat het jaar daarvoor kon. Inflatie betekent dan ook wel dat een munt in de loop van de tijd minder waard wordt.
Dat prijzen van goederen en diensten stijgen, is niet gek. In onze economie stijgen en dalen prijzen continu, alleen gaat het bij inflatie om een structurele stijging dat burgers raakt in hun portemonnee. Bij deflatie gebeurt overigens het tegenovergestelde: daarbij gaat het om een daling van het algemeen prijspeil waardoor we meer kunnen kopen voor €100 dan eerder.
In onderstaande tabel van het CBS wordt de inflatie van de afgelopen jaren getoond:
De oorzaak van inflatie in 2021
Nu je weet wat inflatie inhoudt, is het tijd te kijken naar de oorzaak van de hoge inflatie van dit jaar. Hoewel inflatie verschillende redenen kan hebben, is het dit jaar vooral te wijten aan de aantrekkende economie. Aan de start van de coronacrisis – in januari 2020 – daalden de prijzen. Maatregelen zoals een lockdown hadden een negatief effect op de vraag naar producten. Nu die regels wereldwijd minder gelden, hebben mensen meer dan ooit behoefte aan het kopen van spullen. Mede daardoor stijgen de prijzen en daalt de koopkracht. Het economische herstel gaat dus, in deze situatie, gepaard met stijgende inflatie. Ook de tekorten van bepaalde producten en leveringsproblemen van zowel producten als grondstoffen zijn momenteel redenen voor de hoge inflatie.
Ook de stijgende energieprijzen zijn van invloed op de inflatie van 2021. Zo wordt meer dan de helft van de inflatie van dit jaar bepaald door de stijgende energieprijzen. In november steeg de prijs van gas met 53 procent en elektriciteit met 75 procent, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De reden dat de energieprijzen de pan uit stijgen, is voornamelijk vanwege problemen met leveringen en de gestegen grondstofprijzen.
Dit betekent inflatie voor jou
Een hoge inflatie zorgt dus voor een daling van je koopkracht. Momenteel kun je immers minder kopen van je loon, uitkering of pensioen dan dat je vorig jaar kon. Zo kun je relatief gezien minder kleding, voedingsmiddelen en andere producten kopen voor 100 euro dan vorig jaar. Ook zal je energierekening flink stijgen. Wanneer je koopkracht daalt, wordt ook wel gesproken over geldillusie.
Echter staat tegenover je koopkracht natuurlijk ook je loon, pensioen of uitkering. Wanneer die net zo hard stijgen als de inflatie, kan de inflatie gecompenseerd worden. Vanuit de samenleving en grotere organisaties, rijst dan ook de vraag aan het kabinet of uitkeringen, lonen en pensioenen verhoogd kunnen worden. Het kabinet lijkt hier gehoor aan te gaan geven. Het herstellen van de koopkracht, en dus het bieden van een oplossing voor de hoge inflatie, kan namelijk weer leiden tot nog hogere inflatie. Een markt werkt immers op basis van vraag en aanbod en wanneer mensen meer te besteden hebben, zal de prijs opnieuw stijgen.
De invloed van inflatie op sparen
Een veelgestelde vraag wanneer er sprake is van inflatie, is welke invloed het heeft op je spaarrekening. Velen vragen zich ook af of sparen nog wel zin heeft in tijden van inflatie. Je geld wordt immers minder waard, hetzelfde geldt voor het geld op je spaarrekening. Stel dat je eind deze maand besluit je spaargeld op te nemen, dan kan je daar minder van kopen dan wanneer je het een jaar geleden zou hebben opgenomen. Je spaargeld neemt dan dus in koopkracht af.
Echter moet er wel een kanttekening geplaatst worden: wanneer banken besluiten het rentepercentage te verhogen, wordt de inflatie gecompenseerd. Het is dan ook goed om te kijken of jouw bank de spaarrente verhoogd heeft, of gelijk houdt aan het inflatiepercentage. Dan volgt de hoogte van de rente de inflatie. Mocht dat eerste het geval zijn, dan blijft je koopkracht gelijk. Mocht dat laatste het geval zijn, dan daalt je koopkracht.
Of het dan uiteindelijk zin heeft om te sparen, is afhankelijk van je situatie. Spaar je om een buffer achter de hand te hebben, dan is het zeker zinvol. Wil je sparen om je geld meer waard te laten worden? Dan is dat momenteel met een spaarrekening heel lastig.
De invloed van inflatie op beleggen
Ook bij beleggen geldt dat het effect van inflatie afhankelijk is van de rente. Is het rentepercentage gelijk aan het inflatiepercentage, dan daalt je koopkracht niet. Is het rendement lager dan het percentage waarmee de inflatie is gestegen, dan verlies je koopkracht. Echter betekenen hogere rentes in de beleggingswereld ook lagere koersen waardoor het rendement op je beleggingen afneemt. Sommige beleggers wijken daarom uit naar andere manieren van investeren. Denk daarbij aan crypto of NFT’s.
Naast het risico dat je koopkracht afneemt, bezorgt inflatie ook voor bedrijven de nodige zorgen wat weer gevolgen heeft voor beleggers. Door de inflatie stijgt het rentepercentage waardoor het voor bedrijven duurder is om aflopende leningen te verlengen of nieuwe leningen af te sluiten. Wanneer een bedrijf ervoor kiest de prijsstijging door te berekenen, hebben zij in principe geen last van de inflatie. Doen ze dat niet, dan wordt het voor hen dus minder aantrekkelijk om leningen te verlengen of af te sluiten, waardoor hun winst daalt.
Wanneer de winst van een beursgenoteerd bedrijf daalt, is dat weer van invloed op de koers van de aandelen en dus op het rendement of dividend van beleggers. Doorgewinterde beleggers raden dan ook aan om enkel te beleggen in veilige aandelen met weinig risico.
De invloed van inflatie op pensioen
Pensioenen zijn gebaseerd op het minimumloon dat is gekoppeld aan de ontwikkeling van de economie. Wanneer er sprake is van inflatie, heeft dit dus ook invloed op de waarde van je pensioen. Je kunt momenteel dan ook minder kopen met je pensioengeld, dan je een jaar geleden kon.
Hoewel pensioenfondsen de ambitie hebben om de daling van de koopkracht tegen te gaan, blijkt dat in de praktijk vaak niet te lukken. Zo hebben veel fondsen het streven om de pensioenen mee te verhogen met de prijzenstijging. Echter mogen pensioenfondsen dat pas doen als ze voldoende vermogen hebben. Helaas is dat bij de meeste pensioenfondsen in Nederland dat niet het geval. Des te meer reden om je te verdiepen in je pensioen en eventuele opties om zelf bij te leggen. Zelf ben ik al een tijdje aan het pensioenbeleggen. In dit artikel vertel ik je waarom pensioenbeleggen een interessante optie is.
Conclusie
Dat de economie – na een flinke daling in 2020 – weer in een opwaartse spiraal zit, is goed nieuws. Echter kan worden geconcludeerd dat inflatie een slecht teken is voor onze koopkracht. Zolang onze lonen, uitkeringen en pensioenen niet meestijgen met de inflatie, kunnen we minder kopen.
Naast effect op je koopkracht, heeft inflatie ook effect op je spaarrekening, beleggingen en pensioenen. Daarbij is het goed – wanneer je belegt en investeert – je bewust te zijn dat je je inleg kunt verliezen door de stijgende inflatie. Mocht je dat risico willen verkleinen, dan is het een optie om enkel in veilige en relatief waardevaste aandelen en/of cryptomunten te beleggen.
Meer lezen?
Emoties en beleggen: met deze tips beleg jij zonder stress
Investeren in crypto? Zo doe je dat en hier moet je op letten
Tips om te besparen op boodschappen
Beleggen in ETF’s: waarom en hoe + mijn favoriete ETF
De pensioenen worden gecorrigeerd voor de inflatie. ….
Er zijn enkele pensioenfondsen die kunnen compenseren, maar het pensioenfonds van de overheid is er niet bij. Dat is vreemd. Want APG heeft twee pensioenfondsen onder zich. Het ene krijgt wel de kans op iets meer. Maar het ABP niet. Het is heel simpel. ABP heeft Rosenmöller en een vrouw van de EU onder zich. Beiden hebben nul kennis van financiën.
AOW dan? Alleenstaanden krijgen 16 euro per maand er bij. Omgerekend naar de stijging van gezondheidsverzekerngen en een heel jaar betalen in een keer want 1 procent betalingskorting. Hou ik aan het einde van het jaar netto 30 euro over.
Dit kabinet bezuinigt en bezuinigt, maar de bezuinigingen werken een kant op en dat is richting de grote bedrijven. Ook dat is wat, echt nederlandse grote bedrijven bestaan nauwelijks meer. Vrijwel alles in buitenlandse handen.